Smear testi (simir testi), başta rahim ağzı (serviks) kanseri olmak üzere rahim ağzındaki hücresel düzensizlik ve kanser öncüsü hücrelerin ve enfeksiyonların saptanmasında kullanılan bir tarama testidir. Ayrıca rahim iç zarı (endometrium) kanserinin de erken teşhisine yardımcı olabilir. Böylelikle hücresel bozukluklar rahim ve rahim ağzı kanserine dönüşmeden erken evrede tespit edilir. Hasta sağlığına tamamen kavuşabilir.
Smear testi, rahim ağzı (serviks) denilen bölgeden 5-10 saniye gibi kısa süre içinde ağrısız olarak fırça yardımıyla sürüntü alınması işlemidir.
Rahim ağzı, rahmin vajina içinde yer alan kısmı olup jinekolojik muayene esnasında spekulum uygulaması ile gözle görülebilen kısmıdır. Rahim ağzı muayene esnasında doğum yapmamış kadınlarda ortası delik yuvarlak bir yapı olarak izlenir. Vajinal doğum yapan kadınlarda orta kısım yatay bir çizgi halini alır.
Rahim ağzındaki hücrelerde bozukluk ve değişiklikler ortaya çıkabilir. Bu değişime uğrayan hücrelere “kanser öncüsü hücreler (hücresel displazi)“ adı verilir.
Smear testinin amacı değişiklikler kansere dönüşmeden tespit etmektir. Böylelikle kadın kanser aşamasına gelmeden kolaylıkla tedavi imkanına kavuşur.
Rahim ağzındaki normal hücrelerin kanser öncüsü hücreler haline gelmesinde temel neden Human Papilloma Virüsü’dür (HPV).
HPV genital bölgede siğillere ve rahim ağzında kanser öncüsü hücrelerin (displazi) oluşmasına neden olur. HPV en çok cinsel yolla bulaşır. Ülkemizde son yıllarda HPV’ye bağlı siğillerde ve rahim ağzı kanser öncüsü lezyonlarda artış söz konusudur.
Smear testi (simir testi), işte bu kanser öncüsü değişikliklerin erken aşamada saptanmasında etkili kolay ve ağrısız bir işlemdir. Smear testi sayesinde hücresel değişiklikler rahim ağzı kanserine dönüşmeden tedavi edilebilir. Tedavi sonrasında kadın tamamen sağlığına kavuşur, hamile kalabilir. Rahminin alınmasına ışın ya da ilaç tedavisi almasına gerek kalmaz.
Tüm kadınların sağlık sorunu olmasa dahi yılda bir kez jinekolojik muayene olması gerekir.
Rutin jinekolojik muayene esnasında;
Rahim ağzında yara kızarıklık renk değişikliği
Enfeksiyon varlığı (mantar bakteri ve HPV virüsü )
Rahimde myom polip rahim duvarında kalınlaşma
Yumurtalıklarda kist ve yumurta sayısında azalma olup olmadığı değerlendirilir.
Eğer rahim ağzında herhangi bir sorun yoksa her yıl smear yapılmasına gerek yoktur. 3 yılda bir smear testi yapılabilir
Yılda bir kez jinekolojik smear testi yapılması yeterlidir. Ancak bazı durumlarda smear testi daha sık aralıklarla tekrarlanması gerekir. Bunlar;
Smear testinde şüpheli / kanser öncüsü hücrelerin saptanması durumunda,
Smear testinin tam olarak patoloji uzmanı tarafından değerlendirilememesi,
Smear testinde değerlendirme için yeterli hücre bulunmaması olarak özetlenebilir.
Smear testi ile ilgili merak edilen diğer sorular
Cinsel yaşamı olan kadınlarda yılda bir kez yapılması gerekir. Daha önce cinsel yaşamı olmayan, bakire kadınlara smear testi yapılmaz.
Bakirelere smear testi yapılmasına gerek yoktur. Smear alınması esnasında bekaret bozulabilir.
Smear testinin yapılabilmesi için kadının regl / adet döneminde olmaması gerekir.
Smear testi adet dönemi dışında her zaman yapılabilir. Bunun bir istisnası vajinal yoğun akıntı ve enfeksiyon varlığı da kimi zaman smear sonuçlarını etkileyebilir. Böyle bir durumda vajinal enfeksiyon tedavisi sonrası smear testinin yapılması uygun olur.
İlk cinsel birliktelik sonrası smear testi yapılmaya başlanmalıdır. 65 yaşından sonra smear testi yapılmasına gerek yoktur.
Smear testinde en az iki gün önceden cinsel birlikteliğin olmaması idealdir.
Vajinal fitil kullanımı ya da vajinanın iç kısmının yıkanması smear sonuçlarını etkiler. Bu nedenle vajinal fitil tedavisi smear testinden en az 5-7 gün önce bırakılmalıdır. Vajinal duş denilen vajinanın iç kısmının yıkanması genel olarak kadın sağlığı için önerilmez, zararlıdır.
Smear testi sonrası hafif lekelenme tarzında vajinal kanama olabilir. Normaldir. Test sonrası cinsel yaşam spor dahil tamamen normal yaşama devam edilebilir. Herhangi bir kısıtlama yapılmasına gerek yoktur. Belirtilen süre sonunda mutlaka smear sonucu takip edilmeli, sonucun doktor tarafından değerlendirildiğinden emin olunmalıdır.
Hamilelikte smear testi (simir testi) yapılabilir. İlk 3 ayda yapılması idealdir ancak tüm gebelik boyunca yapılabilir. Smear sonrasında hafif kanama gözlenebilir. Önemli değildir Endişe etmeye gerek yoktur.
Smear testinde sonra hafif miktarda en fazla 1 ped kadar vajinal kanama olabilir. Endişe edilmemelidir.
Smear testi sonrası normal yaşama devam edilebilir. Cinsel yaşam, denizde havuzda yüzme küvet dahil her şey serbesttir. Herhangi bir kısıtlama yoktur.
Smear testi yaptırmanın hiçbir zararı yoktur. Aksine rahim ve rahim ağzı kanserlerinin ve enfeksiyonların erken teşhisini sağladığı için oldukça faydalıdır
Günümüzde kullanılmayan terimlerdir. Smear sonucunun negatif çıkması sorun saptanamadığını gösterirken smear sonucunun pozitif çıkması enfeksiyon hücre bozukluğu gibi bir sorunun varlığını işaret eder.
Tüm testlerde olduğu gibi yanlış sonuç çıkabilir. Bu nedenle tanı ve tedavi de esas olan muayene eden hekimin gözlemi ve yorumudur. Hekimin muayene esnasında elde ettiği bilgilerle smear sonucu uyumlu değilse smear testi tekrar edilmelidir.
HPV rahim ağzı kanseri ile ilişkisi artık kanıtlanmış olup, rahim ağzı kanseri tanısı alan hastaların %99,9’un da HPV varlığı gösterilmiştir.
HPV testinin negatif olması durumunda; takip eden beş yıl içerisinde servikal kanser olma ihtimali çok düşüktür.
Ülkemizde sağlık bakanlığına bağlı KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi) kuruluşunda 30-65 yaşları arasında HPV tarama testi ücretsiz olarak 5 yılda bir yapılabilmektedir.
HPV test sonucu temiz olan kadınların beş yılda bir HPV testi yaptırmaları durumunda yıllık smear testi yapılmadan sadece yıllık rutin jinekolojik muayene – kontrol olmaları yeterlidir.
Smear veya HPV testleri normal olsa dahi her kadının en azından yılda bir kez jinekolojik kontrolden geçmesi gereklidir. Çünkü yumurtalık kanserleri başta olmak üzere miyomlar polipler memedeki kistler smear ve HPV testleri ile saptanamazlar.
Rahim ağzı kanserine yol açan HPV mikrobuna karşı koruma amacıyla 12 yaşından itibaren 45 yaşına kadar HPV aşısı yapılabilir. Avrupa’da 12 yaşından itibaren tüm kız çocuları ücretsiz aşılanmaktadır. Maalesef ülkemizde bu aşı ücretlidir. 3 doz olarak yapılır. Rahim ağzı kanserine ve genital siğillere en sık neden olan en tehlikeli 4 virus tipine karşı koruma sağlar.
Bir büyüteç yardımı ile rahim ağzının detaylı olarak incelenmesi işlemidir. İşlem ağrılı değildir. Muayene odasında jinekolojik muayene pozisyonunda hasta uyanık iken yapılır. Büyütme ve değerlendirme sonrasında hücresel değişiklik ya da bozulma olduğu düşünülen alanlarda servikal biopsi denilen işlemle küçük parçalar alınır ve bunlar patolojiye gönderilir. Patolojik inceleme sonrası hastanın nasıl bir tedavi alacağına karar verilir.
Günümüzde rahim ağzındaki hücresel bozuklukların tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Anestezi ile hasta uyutularak yapılır. Daha önce servikal biopsi işlemi ile hastalıklı alanları saptanan hastada LEEP ameliyatı ile bu bölge baş parmağın tırnak büyüklüğü kadar genişlikte çıkarılır.
Bu işlemde deneyim önemlidir. Alınan parça patolojiye gönderilir. Raporda cerrahi sınırlarda hücresel bozukluğun saptanması hastalığın tekrar etme riskini arttırır.
Alınan parçanın yerini vücut 3-4 ay içinde doldurur. LEEP işlemi sonrası kadın hamile kalabilir çocuk doğurabilir.
İşlem sonrası bir süre hastanın istirahat etmesi istenir. Kanama sorunu yok ise evine gidebilir. İşlemden sonra 2-3 gün istirahat önerilir. Ağır aktivite önerilmez. İşlemden sonra 1 ay kadar kanlı akıntı olabilir. Kıpkırmızı kanama olursa mutlaka doktora bilgi vermek gerekir.
LEEP ameliyatı sonrası 1 ay kadar cinsel birliktelik deniz havuz küvet önerilmez. Ayaktan duş şeklinde banyo yapılabilir.